تعلق جمعی به مکان، تحقق سکونت اجتماعی در محله سنتی

اگرچه در مطالعات طراحی شهری و کیفیت مکان، بحث‌های فراوانی در ارتباط با اهمیت عناصر کالبدی‌- فضایی، معانی، ساختارهای اجتماعی و ... در ایجاد حس مکان شده است، اما در این بین، تحقیقات کمتری در مورد تعلق جمعی به مکان به عنوان پارامتری که به مکان معنا و مفهوم می‌بخشد، صورت گرفته است. این مقاله با تبیین شاخص‌های روابط مذکور و تحقیقات میدانی، به اندازه‌گیری و مقایسه آنها در یکی از محله‌های سنتی شهر همدان پرداخته است. مطالعات میدانی و مصاحبه‌های حضوری با ساکنین محله جهت ارزیابی ابعاد تعلق جمعی به مکان و تأثیر آن روی یکدیگر با تحلیل‌های آماری انجام گرفت. این تحقیق نشان می‌دهد که تعلق به مکان، نقطه تلاقی عناصر کالبدی، مفاهیم ذهنی فرد از مکان و ساختارهای اجتماعی می‌باشد که در سه رابطه روحی - روانی، اخلاقی و بیوگرافیکی قابل دسته‌بندی می‌باشد و همچنین ثابت می‌کند که تعلق جمعی به محله سنتی، بالا و قوی می‌باشد و همین امر ذهنیت ساکنان محله را بر روی هویت مکان‌ها و تعلق به آنها تحت تأثیر قرار می‌دهد. همچنین روابط مذکور بر همدیگر تأثیر مستقیم و بسزایی داشته، طوری که پیوند بین آنها در ایجاد تعلق جمعی غیر قابل انفکاک می‌باشد.